BULAŞICI HASTALIKLARDAN KORUNMA YOLLARI

tarafından bayart Paz Ara. 06, 2009 2:40 am

BULAŞICI HASTALIKLARDAN KORUNMA YOLLARI

- Doğrudan temas,

- Dolaylı temas,

* Hava ile

* Araçlarla

* Vektörle

Doğrudan Temas:

Enfekte kişinin duyarlı kişi (konakçı) ile doğrudan temasıyla oluşan bulaşma şeklidir. Örnek; cinsel ilişki, öpüşme, kan nakli, yaraya dokunma vs. Bu yolla: AIDS, Hepatit B, frengi (bel soğukluğu), sifiliz, vb hastalıklar bulaşmaktadır.

Dolaylı Temas:

Enfeksiyonla bulaşmış nesnelerle, enfektif ajanın, konakçıya bulaşmasıdır.

* Hava yoluyla bulaşma: Uzun süre açıkta canlı kalabilen mikroorganizmaların hava, toz veya damlacıkla duyarlı konakçıya bulaşmasıdır. Damlacıkla yayılma; tükürük, balgam, burun, gözyaşı sıvılarının damlacıklar halinde yayılmasıdır. TBC (tüberküloz-verem), grip, soğuk algınlığı, çocuk hastalıklarının çoğunluğu bu yolla yayılmaktadır. Öksürüp-aksırırken ağzın elle kapatılması ve karşıda bulunan kişilerin yüzüne doğru hapşırılmaması hava yoluyla yayılmayı önler.

* Araçlarla bulaşma: Enfeksiyonla bulaşmış nesnelerle meydana gelen bulaşımdır. Örneğin; Hepatit A, enfekte yiyeceklerle; tetanoz, paslı çivi ve toprakla; yine çoğu hastalıklar iyi sterilize edilmemiş malzemelerle bulaşırlar (airway, nazogastrik sonda, çarşaf, giysiler gibi ).

* Vektörle bulaşma: Bazı mikroorganizmalar bazı hayvanlarda gelişimlerini tamamlayarak olgunlaşırlar ve insanda hastalık oluştururlar. Örnek; sıtma mikrobu, sivrisinekte (anofel cinsi) ömrünü tamamladıktan sonra, sivrisineğin sokması sonucu insana geçerek hastalık oluşturmaktadır. Veba (fare), kuduz (kedi-köpek-fare), akciğer kisti (iyi pişmemiş hayvan etleri) vektörlerle bulaşan diğer hastalıklardır.

BULAŞICI HASTALIKLARDAN KORUNMA YOLLARI

1- Vücudun mikroplara karşı direnci:

a - Özgül olmayan direnç:

I - Giriş kapısı engelleri: * Deri

* Mukoza(derinin devamı olan ve vücut başluklarını saran daha ince olan kısmıdır.)

ll - Vücudun savunma mekanizmaları (Fagositoz, iltihap oluşumu, ateşin yükselmesi, retiküloendotelyal sistem -RES).

b - Özgül direnç: Bağışıklık:

I - Doğal direnç: Türe, ırka, genetiğe, bireye, yaşa, hormonal veya metabolik

değişikliklere bağlı dirençlerdir.

II- Edinsel (sonradan kazanılan) direnç:

* Pasif bağışıklık: - Doğuştan (anneden plasenta yoluyla ve sütle geçer)

- Yapay (Serum veya Immünglobülinle sağlanır)

* Aktif bağışıklık: - Doğal aktif (hastalığın geçirilmesiyle oluşur)

- Yapay aktif (aşılar ile elde edilir)

2- Enfeksiyon kontrolü önlemleri:

Hastalıkların bulaşma yollarına göre önlem alarak, kişinin kendisini ve çevresini bulaşıcı hastalıklardan koruması amacıyla geliştirilmiş yöntemlerdir.

Günlük hayatımızda kullanabileceğimiz yöntemlerden birkaçı:

* El yıkama: Normal sabunla köpürterek ve ovarak yıkamak en iyi temizlik yöntemidir ve bu şekilde hastalıkların bulaşması önlenebilir.

Toplu yerlerde mümkünse sıvı sabun kullanılmalı veya sabunluklar süzgeçli olmalı. Aksi halde sulu bir ortamda bekleyen yumuşamış bir sabun temizleyici özelliğini kaybettiği gibi mikrop yuvası olur.